Het is deze zomer uiterst warm geweest, maar naast veel gepuf was er ook ruimte en tijd om na te denken. 

Het zomerse college van ANE over de waardering van ervaringsdeskundigheid op 28 juli was een hele belevenis, omdat we om wat over waarde te kunnen zeggen helemaal teruggingen naar de vraag wat ervaringskennis en ervaringsdeskundigheid is. Toen ik een paar dagen later een teamleider van een Buurtteam sprak was hij verrast dat hij ook ervaringskennis kon hebben. Daarom hieronder nog een keer over ervaringskennis en -deskundigheid. 

Hoe zit dat?

Iedereen doet ervaringen op. Sommige ervaringen hebben een grote impact, zetten je aan tot denken of laten je niet los. Door erover na te denken, ze op te schrijven, uit te zoeken hoe het gegaan is en wie erbij betrokken is leer je van die ervaringen. Als je vervolgens ook op zoek gaat naar anderen die een soortgelijke ervaring hebben gehad, zie je de verschillen in de manier waarop zij ermee om zijn gegaan en leer je ook een of meerdere patronen te ontdekken. Dan heb je ervaringskennis!^[i]

Ervaringskennis beschikbaar stellen zodat andere mensen deze kennis kunnen gebruiken, is nog iets anders. Ook daar kun je ervaring mee opdoen. De mate waarin verschilt enorm, want is afhankelijk van de context. In hoeverre ben je in staat je ervaringskennis in verschillende situaties op een zodanige manier beschikbaar te stellen dat de ander daar ook wat mee kan? En welke grenzen stel je aan jezelf? En heb je ook nagedacht over het effect van de manier waarop je die ervaringskennis hebt ingezet, en ben je ook nagegaan wat de ander daarvan vond? 

Zo ja, dan ben je ervaringsdeskundig! Toch is dit niet het hele verhaal, want ervaringsdeskundigheid is relationeel en situationeel: het is heel erg afhankelijk van de specifieke vraag die iemand stelt welke ervaringskennis relevant is. En ook weer niet: het gaat ook om expertise van de leefwereld, het kunnen aansluiten bij het verhaal van iemand en weten wanneer een eigen ervaring behulpzaam is. 

Het is dus lastig om er in zijn algemeenheid over te praten. Daarom ook dat wij ons inzetten om ervaring op te doen hoe ervaringskennis in verschillende situaties te gebruiken. De inzet van ervaringskennis is niet perse een doel, maar we weten dat het gebruik van ervaringskennis het beleid en de uitvoering van overheidstaken als zorg, inkomen en welzijn beter maken. 

Inzet op waardering

Een belangrijke ontwikkeling is het gebruik van ervaringskennis in de buurtteams. Gelukkig lijkt daar nu een positieve ontwikkeling plaats te vinden: er is een stedelijk coördinator, er is een ontwikkelplan en de inhoudelijke inbreng vanuit het netwerk wordt gewaardeerd. 

Een interessant vraagstuk is de rolbeschrijving en waardering van ervaringsdeskundige buurtteammedewerkers. Aan de ene kant wil je de rol ervaringsdeskundige voldoende ruimte geven om binnen het buurtteam tot bloei te kunnen komen. Dan helpt het niet een vastgepind functieprofiel te hebben. Aan de andere kant wil je wel voldoende waardering geven aan de inzet. Daarvoor is niet zozeer een diploma nodig, maar wel een manier om eisen te kunnen stellen op het gebied van zelfstandigheid en competenties. Anders bungelen niet-formeel opgeleide ervaringsdeskundigen onderaan het loongebouw, en kun je ook niet al te hoge eisen stellen omdat de salariswaardering laag is. 

ANE wil graag bijdragen aan deze ontwikkeling. Daar komen we gezamenlijk voor de winter vast uit! 

---

^[i] Dit is een wat theoretische beschrijving, want ervaringskennis kan bijvoorbeeld ook opgedaan worden op één moment (een inzicht), of door met anderen samen te analyseren. Verder is mogelijk relevant in welke mate er sprake van een ontwrichtende ervaring, de langdurigheid van een ervaring, de mogelijkheid om ervaringen onder woorden te brengen en cultuurspecifieke aspecten. 

Het ANE publiceerde een verklaring ‘Stimuleer Ervaringsdeskundigheid’. 

Aanleiding was de nieuwe inschaling van de functies in buurtteams. In eerste instantie waren de ervaringsdeskundige buurtteammedewerkers daarin niet opgenomen. 

Signaal met 190 steunbetuigingen

De Kring bondgenoten Buurtteams heeft zich gebogen over de consequenties en vond het tijd voor een signaal. Het is echter belangrijk dat ervaringsdeskundigheid een gelijkwaardige positie krijgt. Niet achteraf of als een uitzondering. De 190 steunbetuigingen aan de verklaring bevestigen dat. De verklaring werd ondertekend door een mix van bondgenoten, buurtteammedewerkers en ervaringsdeskundigen. 

Bedankt

Mooi waren alle opmerkingen over het belang van gelijkwaardigheid en de inzet van ervaringsdeskundigen. Meermalen werd gewezen op het coalitieakkoord en de bedoeling van de buurtteams. We zijn blij met zoveel en mooie reacties. Veel dank aan iedereen die de moeite heeft genomen hun stem te laten horen. 

Beweging

ANE is blij met het resultaat. Vooral ook omdat het signaal meteen wordt opgepakt. Het is gehoord bij de gemeente en door de buurtteamorganisaties op de agenda gezet voor het bestuurlijk overleg, met de bedoeling prioriteit te geven aan de inschaling, ook van ervaringsdeskundigen in de teams. En we zijn blij dat de buurtteamorganisaties in gesprek gaan met ‘hun’ ervaringsdeskundigen.

Dat was precies wat we graag hiermee wilden bereiken; dat we de dialoog aangaan en niet wachten, maar dit juist prioriteit geven. Ervaringsdeskundigheid positioneren in de stad is een begin. Maar uiteindelijk een mooi carrièreperspectief voor veel mensen die willen werken in het sociaal domein. 

Aan de praat houden

Wij denken dat deze verklaring ondersteunend is aan de beweging die er al is om het veranderverhaal met ervaringsdeskundigheid te kunnen waarmaken. Het is dus heel erg belangrijk als we deze beweging aan de praat willen houden. Het is misschien niet de gemakkelijke route, maar als we ervoor kiezen in Amsterdam, moeten we doorpakken. En dat doen we graag als bondgenoten in deze stad. 

Download dit verslag

Waar zijn die mensen die jou gewoon begrijpen?
Waar zijn die mensen die je niets hoeft uit te leggen?
Waar zijn die mensen met die blik in hun ogen, die houding in hun lichaam en die mindset waarbij je gelijk doorhebt; deze “bro” deze vriendin heeft aan twee woorden genoeg? (Dan van Steen, trainer)

Zoek niet verder!

Want 10 cursisten kregen maandag 11 juli hun certificaat uitgereikt van de praktijkopleiding “Werken met ervaringsdeskundigheid in een buurtteam”. Met een persoonlijke boodschap voor elke cursist door trainers Dan en Lidie en in aanwezigheid van vrienden, familie, oud-cursisten en buurteammedewerkers werd hiermee alweer de 3^de editie van deze praktijkopleiding succesvol afgesloten. 

Jezelf ontstijgen

En wat voor praktijkopleiding! Elke deelnemer kent immers een heftige levensgeschiedenis en werd daar in deze leerlijn keihard mee geconfronteerd. Als ervaringsdeskundige anderen vooruit helpen, vereist eerst zelf je problematiek ontstijgen en je toch jezelf kwetsbaar durven opstellen. Tegelijkertijd moet je ook kunnen samenwerken met andere buurtteamcollega’s en dus kennis opdoen van de “systeemwereld”.  

Pionier én ambassadeurs

Meer en meer wordt de waarde van de opgeleide ervaringsdeskundige in het contact met Amsterdammers gezien. Toch maken zij nog niet vanzelfsprekend deel uit van de buurtteams. Cursist Christa, nu nog werkzaam als stagiaire vraagt dan ook; ‘Geef ons perspectief op een dienstverband’ ‘Een ontwikkeling die gaande is’ volgens teamleider Joanne Sarker uit ZuidOost. Dat wordt later bevestigd door oud-cursist Patrick. Want natuurlijk kan het altijd beter, maar inmiddels zijn er wel al diverse ervaringsdeskundigen betaald aan het werk. ‘Jullie zijn de pioniers én ambassadeurs voor jullie beroepsgroep’ betoogt oud HVA lector Martin Stam. ‘Hou elkaar vast, zoek elkaar op, sluit je aan bij het Amsterdams Netwerk Ervaringskennis’ en vooral; ‘blijf jezelf ontwikkelen! ’. Cursist Bianca is daar al mee bezig en hoopt binnenkort al te starten met een vervolgopleiding. Haar huidige buurtteamcollega en vroegere hulpverleenster Margit spoorde haar aan de stap te zetten. ‘ik wist wel dat ze méér in zich heeft” zegt zij trots op haar pupil.

Christa, Katarina, Rosemarijn, Khalid, Binti, Ahmed, Hanane, Ana en Bianca gefeliciteerd met jullie certificaat en veel succes in jullie werk als ervaringsdeskundige!

Velen worden vandaag de dag “ervaringsdeskundige” genoemd, of noemen zichzelf zo. Dit zegt echter vaak weinig over de kennis en competenties waarover diegene beschikt. Voor de buurtteams is het belangrijk dat je weet welke kennis en competenties je van een beroepsmatig werkende ervaringsdeskundige mag verwachten. Daarom is in opdracht van de gemeente de praktijkopleiding “Ervaringsdeskundigheid in buurt of wijkteam” als basis voor de beroepsmatig werkende ervaringsdeskundigen ontwikkeld. De (potentiele) werkgever en het team waarin de ervaringsdeskundige buurtteammedewerker werkt, worden nadrukkelijk betrokken bij het leerproces.

Praktijkopleiding ervaringsdeskundigheid

Deze praktijkopleiding is niet geschikt voor mensen die aan het begin staan van het verkennen van werken met eigen ervaringen. Een selectie maakt deel uit van de aanmeldprocedure. Voor aanmelden of meer info: karin@vanet.nl.nl  Zie ook www.amsterdamsnetwerkervaringskennis.nl

Op 11 mei hebben we elkaar, voor het eerst in 2 jaar, weer eens kunnen ontmoeten! We waren in het schoolgebouw van EC-O in Oost, waar we door Nooshi Forozesh en haar collega’s zeer gastvrij zijn ontvangen. De aula van de school was volledig bezet door geïnteresseerden. Er hing dan ook een sfeer van gezelligheid en aandacht. 

Van het begin

De middag werd met veel enthousiasme geleid door Dini Glas. De eerste kwartiermaker Berend de Groote vertelde samen met Astrid Philips en Reinier Schippers over het ontstaan van het netwerk: vanuit een motie van Groen Links waarin gepleit werd voor een grotere en vanzelfsprekende inzet van ervaringskennis. Zo heeft ANE bijvoorbeeld grote invloed gehad op het WMO inkoopbeleid waardoor de inzet van ervaringsdeskundigen in de buurtteams een impuls heeft gekregen. Dat heeft geleid tot trainingen en de opzet van intervisiebijeenkomsten. Daarnaast zijn er met grote regelmaat colleges gegeven over uiteenlopende onderwerpen. 

naar ANE nu

Esmeralda van der Naaten gaf aan dat de eerste prioriteit van ANE ligt bij een goed functionerend stedelijk netwerk. Waarbij het vanzelfsprekend is dat ervaringsdeskundigen, bontgenoten en organisaties hun kennis delen en met als doel dat de inzet van ervaringskennis vergroot wordt. Om dat beter te faciliteren is Eric van der Eerden aangesteld als kwartiermaker/coördinator. Eric vertelde dat hij zich met name gaat richten op het goed functioneren van de verschillende kringen binnen ANE, zodat zowel organisaties, ervaringsdeskundigen en bontgenoten zich welkom voelen om deel te nemen. 

De kringen stellen zich voor!

De verschillende kringen gaven naast een korte pitch een workshop om iedereen te informeren over de inzet voor de komende tijd. 

Jamaa Taharasst gaf aan dat de kring Jongeren zich met name gaat inzetten om de stem van jongeren beter gehoord te laten worden. In de workshop bevestigde de deelnemers dat de noodzaak daarvoor groot is, en is nagedacht welke jongeren daaraan kunnen bijdragen.

De kring Nieuw Werk houdt zich, met hulp van Bram Vreeswijk, bezig met de vraag op welke manier de werkgelegenheid voor ervaringsdeskundigen gestimuleerd kan worden. Omdat dit werk relatief nieuw is én er dus ook nog weinig over nagedacht is, ligt hier een kans! Deelnemers aan de workshop werden uitgedaagd om vanuit het perspectief van financiering te kijken naar de uitdagingen die daar liggen. Dat blijkt verrassender dan verwacht! 

Mogelijk gaat deze  kring intensiever samenwerken met de kring Werk en Stage van Martin Harmelink en Ruud Post. 

Martin Stam richt zich binnen de kring Visie en Participatie met name op het manifest dat gericht is op beïnvloeding tijdens de huidige periode van coalitievorming binnen de gemeenteraad. Doel is om concrete toezeggingen van de gemeente te krijgen over de inzet van ervaringskennis. Een opvallende conclusie was dat het taalgebruik binnen dit manifest toch nog teveel gebaseerd is op het systeemdenken. 

Bij de kring Deskundigheidsbevordering met Esmeralda van der Naaten en Odette Hensen werden de deelnemers uitgedaagd mee te denken over de balans tussen noodzakelijke normen en essentiële ruimte om de ontwikkeling van ervaringskennis te stimuleren. Voorlopige conclusie is dat normering in ieder geval niet de ruimte zodanig mag beperken,  dat inspiratie en innovatie verminderen.

De kring die voorheen bekend stond als de kring ​Bondgenoten Buurtteams daagde de deelnemers uit mee te denken over de voorwaarden om een stedelijke vakgroep ervaringsdeskundigheid op te richten. ​Karin Hanekroot en Reinier Schippers stelden dat die vakgroep ​zich ook zou moeten richten op vakontwikkeling van ervaringsdeskundigen en hun bondgenoten rondom buurteams. ​Om zo door verbinding een bijdrage te leveren aan het slechten van de kloof tussen systeem en leefwereld van Amsterdammers Natuurlijk werd stilgestaan bij de vraag wat een ​dergelijke vakgroep is en werd gekeken hoe die vakgroep wordt vormgegeven en aan welke voorwaarden moet zijn voldaan.  

André van Vught meldde dat de kring Armoede in oprichting is. Deze zal zich met name richten op een beter passend beleid voor mensen in armoede. Inmiddels hebben zich 5 nieuwe deelnemers gemeld voor deze kring. 

Jij bent niet de uitzondering!

Jessica de Ruijter vertelde over een initiatief dat laat zien dat veel mensen met een uitkering ambities hebben om te werken, maar vaak te horen krijgen dat zij de uitzondering zijn. Het beeld is vaak dat mensen met een uitkering niet willen werken. Zij liet twee video’s zien van mensen die vertelden wat ze deden, en riep anderen op om ook een video (of podcast of tekst) te maken. Het idee werd geopperd om gebruik te maken van video’s om ervaringskennis een gezicht te geven bij de politieke campagne om het manifest te promoten 

Afscheid Astrid en Marcella 

Net zoals alle aanwezigen, die zich niet de uitzondering voelen, hebben Astrid en Marcella zich sterk ingezet om ervaringskennis vanzelfsprekender inzet te maken van het beleid. Daarvoor worden ze door Dini heel hartelijk bedankt met een bloemetje en een kado. 

Wat hadden we dit gemist: onder het genot van een hapje en een drankje kon iedereen weer eens lekker kletsen! 

Ben je geïnteresseerd?

Ben je geinteresseerd? Je kunt je aanmelden voor deelname aan een van de kringen! Stuur een mail aan ons info@amsterdamsnetwerkervaringskennis.nl.

Amsterdam aan de slag met ervaringsdeskundigen

Het ANE heeft nog een keer helder geformuleerd wat er nodig is om de inzet van ervaringsdeskundigen ook werkelijk te laten plaatsvinden. Dat doen we in bijgaand manifest. Lees het , deel het en zoek ons op als je er actief mee aan de slag wilt!

Voor het volgende college

ANE wil ervaringsdeskundigheid inzetten om kracht in de leefwereld van mensen die het moeilijk hebben beter tot hun recht te laten komen. Deze specifieke rol van ervaringsdeskundigen, in samenwerking met de andere professionals, moet in de volgende raadsperiode tot verdere bloei gebracht worden.

Ervaringsdeskundigen zijn volwaardige medewerkers in de dagelijkse praktijk van hulp- en dienstverlening en beleidsontwikkeling en brengen een bijzondere expertise mee die beter ingezet moet worden. Zij kunnen door samenwerking met andere professionals en met informele krachten praktijken inclusiever, effectiever en duurzamer maken. In het manifest een paar heel concrete stappen hiervoor.

delen!

ANE deelt dit Manifest met partners, politieke partijen en ambtenaren. Onze inzet is dat wordt meegenomen in de agenda van de stad voor de komende jaren. We hopen dat het o.a. terugkomt in het programma van de nieuwe coalitie.

Op dit moment onderhandelen de politieke partijen over dat programma. Mocht je mogelijkheden om het hierbij onder de aandacht te brengen, of op een ander moment bij bestuurders, ambtenaren e.a.: heel fijn. We denken ook graag mee!