“Ervaringsdeskundigen kunnen beleid een menselijker gezicht geven”

Edward Lee Meeuw Kjoe tijdens het ZOOM interview

Edward Lee Meeuw Kjoe zet zich vanuit de afdeling Armoedebestrijding in voor de Amsterdammer. Samen met zijn collega’s maakt hij beleid, ook voor ervaringsdeskundigen in Amsterdam. Hoe ziet hij het belang van ervaringsdeskundigheid? Waarom heeft de afdeling Armoedebestrijding geïnvesteerd in de ‘leerlijn’? Wat moet er nog meer gebeuren om ervaringsdeskundigheid structureel op de kaart te zetten? Lees hier het gesprek dat ik (Matthijs) op maandag 28 september 2020 via ZOOM met Edward voerde.

In het verleden heeft de afdeling Armoedebestrijding zich ook al ingezet voor ervaringskennis in het beleid van de gemeente. Kun je daar iets meer over vertellen?

Mijn voorganger Alexandra Kars heeft zich samen met de ANE werkgroep “Visie en Participatieparagraaf” ingezet voor de leidraad Participatieparagraaf Sociaal. De participatieparagraaf maakt inzichtelijk op welke manier Amsterdammers worden betrokken in beleidsvorming en wat er met hun inbreng wordt gedaan. De leidraad die geschreven is geeft een soort handleiding hoe deze participatieparagraaf daadwerkelijk in de praktijk te brengen. Dat betekent dat we nu bij alle beleidsstukken ons ook afvragen hoe mensen in kwetsbare situaties mee kunnen denken.

Waar staan we nu bij de Gemeente Amsterdam met betrekking tot het inzetten van ervaringskennis binnen het sociaal domein?

Naar mijn idee ligt de bal nu bij de actie, bij het uitvoeren, bij het laten zien hoe ervaringskennis kan helpen in de ondersteuning van de dienstverlening naar de Amsterdammer. Vanuit het Armoedebeleid hebben wij naast de subsidie voor de ‘leerlijn’ van het ANE ook drie stadsdelen (West, Nieuw West en Oost) gesubsidieerd om ervaringskennis in te zetten. Zij hebben op verschillende manieren ervaringswerkers ingezet. En zijn daar heel positief over. Wij zien nu graag positieve resultaten terugkomen. Voorbeelden uit de praktijk die wijzen op het nut van ervaringskennis. Als wij op grotere schaal te zien krijgen dat de inzet van ervaringskennis werkt kunnen we daar ook meer op investeren.

Je vertelde dat men in de stadsdelen positief was over de inzet van ervaringswerkers. Waar komt dat enthousiasme vandaan?

Ik weet bijvoorbeeld dat in Nieuw West gesprekken met de Amsterdammers soepeler liepen toen er een ervaringswerker naast de maatschappelijk werker aanwezig was. Een ervaringswerker voelt snel mee met de cliënt vanwege zijn eigen ervaring. Weet welke gevoelens er spelen en waar de cliënt tegenaan loopt. Doordat de gesprekken met de cliënt makkelijker gaan kan de professional zijn/haar werk ook sneller gevolg geven. Daar willen we graag mee door.

Ik zou zeggen investeren maar Gemeente Amsterdam. Kom maar op met het geld.

Voor een volgende stap, als je het groter wilt maken, structureel wilt investeren in de inzet van ervaringsdeskundigen dan zijn er meer voorbeelden nodig. We moeten stadsbreed, op verschillende plekken, zien dat ervaringsdeskundigen de dienstverlening aan de Amsterdammer doet verbeteren.

Hoe komen we aan meer voorbeelden?

Ik weet dat ANE kartrekker Martin Hamelink bij de gemeente aan het onderzoeken is waar men openstaat voor de inzet van ervaringsdeskundigen. Ik ben heel benieuwd naar zijn resultaten. Maar we horen ook graag positieve voorbeelden van andere organisaties.

Zie je nog meer mogelijkheden voor de inzet van ervaringsdeskundigen binnen de gemeente Amsterdam?

Ja hoewel ik het nog niet helemaal concreet heb. We zijn vanuit de Armoedebestrijding ook bezig met het onderwerp “kansengelijkheid”. Met andere woorden we vragen ons af of onze huidige armoederegelingen wel alle groepen die het nodig hebben bereiken. Deze is tweeledig. Enerzijds vragen we ons af of iedereen die recht heeft op een bepaalde ondersteunende regeling dit wel weet en ook weet hoe deze steun te verkrijgen. En anderzijds sluiten we geen mensen die het financieel niet breed hebben uit omdat ze buiten de regelingen vallen. We denken dat ervaringsdeskundigen hier ook een rol kunnen spelen. Je kunt ze mogelijk zien als de woordvoerders van de verschillende groepen die aangeven wat er beter kan voor de aansluiting van onze financiële steun aan de Amsterdammers die het nodig hebben. Het gevolg kan wel zijn dat we dan op basis van de kennis die we op doen met ervaringdeskundigen dat we bepaalde groepen bewuster zouden willen gaan voortrekken. En is dat dan moreel juist vragen we ons vervolgens af.

De gemeente Amsterdam lijkt nog niet heel veel ervaringsdeskundigen in dienst te hebben. Daar waar andere organisaties zoals bijvoorbeeld de GGZ al wel veel werken met ED’ers. Zijn jullie daarin geïnteresseerd? Kijken of praten jullie weleens met deze organisaties om te horen hoe zij dat doen?

Daar lag wel een plan voor. En ik heb bijvoorbeeld weleens samen met Martin Hamelink en professionals en ervaringswerkers om de tafel gezeten en kennis uit gewisseld. Die gesprekken neem ik zeker mee in mijn besluitvorming.

Waarom vind jij ervaringsdeskundigen belangrijk?

Ervaringsdeskundigen kunnen beleid een menselijker gezicht geven. Zij weten wat het is om in armoede te leven etc. Zij kunnen daarom op een andere manier contact maken met de Amsterdammer met een ondersteuningsvraag. Om een voorbeeld te geven. Een ervaringsdeskundige zou in de rol van klantmanager of naast een klantmanager een intakegesprek kunnen voeren. Dat zijn natuurlijk niet de makkelijkste gesprekken. Je bent nog vreemden voor elkaar. De cliënt, de Amsterdammer, wantrouwen de goede bedoelingen van de klantmanager misschien. Een ervaringsdeskundige ervaart men meer als een neutraal persoon. Hierdoor kan het gesprek soepeler verlopen en kan de cliënt ook sneller duidelijk maken hoe hij/zij geholpen kan worden. Ik zie ook nog een andere situatie voor me waarin de ervaringsdeskundige van toegevoegde waarde kan zijn. De regelingen voor bepaalde doelgroepen zijn soms ingewikkeld, ondoorzichtig. Een ervaringsdeskundige zou een rol kunnen spelen in het beter uitleggen hoe we de regelingen beter kunnen laten aansluiten op de Amsterdammers.

Wat maakt dat de afdeling Armoedebestrijding wilde investeren in de ‘leerlijn’?

Wij merken dat het belangrijk is om een professionaliseringsslag te maken. De ene ervaringsdeskundige is de andere niet. Er zijn verschil in competenties. Dus er moet iets zijn dat de kwaliteit bevordert en bewaakt. Dat is goed voor de partij die de ervaringsdeskundige in dienst wil nemen en goed voor de ervaringsdeskundige zelf.

Heb je nog tips voor het ANE?

Ik vind dat het ANE goed werk doet. Ga dus door met waar jullie mee bezig zijn. Verder denk ik dat het onderwerp ervaringsdeskundigheid steeds meer moet gaan rond zingen. Groter worden. Bekender worden. Kijk ook eens naar de sociale media waarin je je boodschap kunt uitleggen met infographics en video’s.