Tijdens de Week tegen de Armoede stond op woensdag 15 oktober bij SamenWonen-SamenLeven / Ru Paré Community een belangrijk thema centraal: de andere kanten van armoede.
Een avond waarin niet over, maar dóór mensen met ervaringskennis werd gesproken. Want te vaak vertellen journalisten, bestuurders of politici het verhaal namens anderen – terwijl de mensen om wie het werkelijk gaat nauwelijks gehoord worden.
Waarom deze avond nodig was
De vragen waarmee de avond opende, raakten direct de kern:
- Waarom mag iemand die recht heeft op een uitkering en toeslagen zó gek worden van kasboeken, bonnetjes en geldnood dat ze er ziek van raakt?
- En waarom geven we jongeren van 18 jaar (en vaak veel jonger!) toegang tot Afterpay, terwijl hun brein pas rond 27 jaar volledig is uitgerust om de gevolgen te overzien?
- Waarom kun je op je 18e al te maken krijgen met strenge sancties bij gemiste betalingen van overheidsboetes of je zorgverzekering?
Deze vragen vormden de rode draad van het verkiezingsdebat over systeemstress en jongeren met schuldenproblematiek. De avond ging over de spanning tussen persoonlijke stress en een complex systeem dat vaak méér druk oplevert dan verlichting.
Politiek en ervaringsdeskundigheid in één ruimte
Aan het debat namen verschillende politici deel: Marjolein Moorman (GL-PvdA), Tofik Dibi (Bij1), Chantal van den Berg (CDA), Don Ceder (ChristenUnie), Merlien Welzijn (NSC), Rens de Boer (Volt), Ruud Kuin (SP) en Willemijn Stoffels (Partij voor de Dieren).
Tussen de politieke statements door klonken de indrukwekkende ervaringsverhalen van Tineke, Kenza en Yassine – verhalen die lieten zien hoe beleid, regels en schulden samenkomen in één woord: systeemstress. Want schulden zijn nooit alleen cijfers. Ze worden verlammende schaamte, angst voor terugvorderingen, depressieve klachten, schooluitval en verstoorde vriendschappen door informele leningen.
Beeldvorming, jongeren en ongelijkheid
Er werd stilgestaan bij de manier waarop armoede wordt besproken en beleefd. Meestal wordt er over mensen in armoede gesproken – door bestuurders, politici en media – maar zelden met hen. Deze avond draaide dat perspectief om.
De verhalen van mensen die dagelijks moeten leven met systeemstress, schuldenspiraal en institutioneel wantrouwenstonden centraal.
Jongeren bleken een kwetsbare groep. Zij worden al op jonge leeftijd blootgesteld aan commerciële prikkels en gemakkelijke leningen – mogelijk gemaakt door beleid dat onvoldoende rekening houdt met de ontwikkeling van het menselijk brein.
Een stad vol betrokkenheid
De bijeenkomst trok veel Amsterdammers uit alle delen van de stad. Vanuit Noord deed de NoordAs mee, vanuit Nieuw-West kwamen de deelnemers van Armen nemen het Woord(SamenWonenSamenLeven). Ook de Amsterdam Youth Academy en het Amsterdams Netwerk Ervaringskennis (ANE) waren nauw betrokken.
Conclusie: tijd voor eenvoud en vertrouwen
De conclusie van de avond was helder: Zolang we jongeren en volwassenen laten verdwalen in een ingewikkeld systeem, zal systeemstress alleen maar groeien. Het is tijd voor minder complexiteit, strakkere regels voor de schuldenindustrie en vooral meer vertrouwen in mensen zelf.
Want armoede is geen keuze – het is een strijd die niemand alleen hoort te voeren.
Dank gaat uit naar Marieke Pielaat, Gulnaz Sibgatullina, Nuri Kurnaz, Evelien van Noort, Gonca Yalciner en Huub Waalewijn voor hun inzet en samenwerking.